ویژگی های عقد بیمه نامه _ قسمت اول

زمانی که یک بیمه نامه صادر میشود الزاماً باید مکتوب باشد و هر سخنی بین طرفین بیمه گر و بیمه گذار باید مکتوب شده باشد، که این خود منجر به یک عقد میشود، پس بیمه نامه یک نوع عقد قرارداد میباشد .

عقد و قرارداد :
طبق قانون مدنی حاکم بر کشور، عقد عبارت است از توافقی بین یک یا چند نفر در قبال یک یا چند نفر دیگر برای
قبول یک تعهد یا مسئولیت امری که باید مورد قبول، توجه و توافق طرفین باشد .
پس بیمه نامه یک نوع عقد است که بیمه گر، پرداخت خسارت را تعهد میکند و طرف مقابل که بیمه گذار نام دارد،
پرداخت حق بیمه را تعهد مینماید؛ که باعث مشروعیت بخشیدن به قرارداد میشود .
ماده ۱- بیمه عقدی است که به موجب آن یک طرف تعهد می کند که در ازای پرداخت وجه و یا وجوهی از طرف
دیگر، در صورت وقوع و یا بروز حادثه، خسارت وارده بر او را جبران نموده و یا وجه معینی بپردازد .
نتیجه های که از ماده ۱ گرفته میشود این است که : بیمه گر قبول تعهد کرده، که همان پرداخت خسارت است و
بیمه گذار ایجاد تعهد کرده، و آن پرداخت وجه حق بیمه است و مورد معامله همان موضوع بیمه است، مثلاً
آتش سوزی . پس کسی که موضوع مورد بیمه را مورد تعهد قرار میدهد و خسارت پرداخت میکند، نسبت به پرداخت
خسارات دیگر تعهدی ندارد. یعنی فقط همان حادثه است که خسارتش پرداخت میشود، پس آتش سوزی در اثر زلزله
مورد تعهد نیست حتماً باید تعهد در موضوع بیمه نامه توضیح داده شده و مورد توافق قرار گرفته باشد. تعهد به میزان
مبلغی است که موافقت شده و اگر سقف تعهد بیمه گر ۰۰۰ر۰۰۰ر۱ تومان باشد، ۰۰۰ر۰۰۰ر۲ تومان خسارت پرداخت
نمیکند .
ویژگی عقد بیمه نامه این است که یک نوع عقد لازم است .
عقد لازم :
اصولاً تمامی رشته های بیمه ای، عقد لازم می باشند. عقد لازم عقدی است که هیچ یک از طرفین قرارداد نمی توانند آن
را فسخ کنند مگر در موارد مشخص، مثل بیمه شخص ثالث که فسخ آن تحت شرایطی خاص انجام میگیرد، مثلاً معمولاً
حق بیمه استفاده نشده کاملاً برگشت داده نمیشود و حق بیمه به صورت کوتاه مدت محاسبه میگردد .
عقد جایز :
عقدی است که هر یک از طرفین معامله به میل خود می توانند آن را فسخ کنند. بطور مثال عقد بیمه عمر برای بیمه گر
لازم است اما از نظر بیمه گذار میتواند جایز باشد، یعنی میتواند در هر جای قرارداد آن را ادامه نداده و فسخ کند، و
اجباری برای پرداخت حق بیمه ندارد، ولی بیمه گر نمیتواند از ادامه بیمه انصراف بدهد، مگر در موارد بسیار خاص
مثل ورشکسته شدن؛ و یا اینکه بیمه آتش سوزی برای بیمه گر یک عقد لازم است و فسخ نمیشود مگر در موارد بسیار
خاص مثل تشدید خطر .
عقد معوض :
یعنی بیمه گر در قبال دریافت حق بیمه تعهد پرداخت خسارت را دارد، و بیمه گذار که حق بیمه پرداخت میکند انتظار
پرداخت خسارت را دارد، و بیمه گر چیزی بیشتر از تعهدش خسارت پرداخت نمی کند .
نکته دیگر اینکه بیمه یک عقد اتفاقی است مثلاً خسارت بیمه آتش سوزی یا بیمه بدنه از اول فروردین تا بیست و نهم
اسفند احتمالی است و میزان پرداخت خسارت هیچوقت مشخص نیست همچنین زمان پرداخت خسارت دقیقاً معلوم
به صورت خلاصه، نتیجهای که از بحثهای بالا میتوان گرفت این است که :
۱ -عقد بیمه یکجانبه فسخ نمیشود، یا اگر بشود با تبعاتی همراه است .
۲ – خسارت بیمهگذار زمانی پرداخت میشود که خطر پیش آمده باشد .
۳ – زمانی که خطر رخ داد بیمهگذار مستحق دریافت خسارت است و اگر خسارت وی پرداخت نشود میتواند در
دادگاه مدعی شود .

عقد بیمه یک قرارداد الحاقی است

قرارداد الحاقی :
قراردادی است که یکی از طرفین معامله شرایطی را تدوین می کند که یا طرف مقابل آن را قبول می کند یا نمی کند.
زمانی که بیمه نامه تهیه میشود متنهایی تحت عنوان شرایط عمومی و خصوصی دارد که بیمه گزار آن را قبول میکند
یا نمیکند در این بین کفه ترازو به نفع بیمهگر سنگینی میکند و ابزار کنترل بیمه مـرکزی میباشد .

عقد بیمه یکی از عقود معوق است .

عقد معوق :
عقدی است که یک ارزشی در مقابل یک ارزش دیگر قرار می گیرد چون بیمه یک عقد دو طرفه (دو تعهدی) است؛
یعنی بیمه گر متعهد پرداخت خسارت است و در مقابل، بیمه گذار متعهد پرداخت حق بیمه است .
بیمه یک آثار تدریجی هم دارد و اثرات آن در طول سال احساس میشود. در طول سال اگر بخواهد خسارتی پیش
بیاید. بیمه گر موظف به پرداخت خسارت و بیمه گذار موظف به پرداخت حق بیمه است و هر کس به میزان حق بیمه ای
که پرداخت کرده مستحقق دریافت خسارت است و بر اساس قاعده نسبی حق بیمه، این مبلغ محاسبه میشود .
ماده ۱۰ -در صورتیکه مالی به کمتر از قیمت واقعی بیمه شده باشد بیمه گر فقط به تناسب مبلغی که بیمه کرده است با
قیمت واقعی مال، مسئول خسارت خواهد بود .
در اینجا یک نتیجه حاصل میشود که عقد بیمه یک عقد تدریجی است و میتوان دریافت که :
۱ -اگر در مدت بیمه هر یک از طرفین نتوانند به موقع تعهدات خود را انجام دهند بیمه نامه نسبت به گذشته به اعتبار
خود باقی است اما نسبت به آینده باطل میباشد .چون بیمه گزار نسبت به گذشته حق بیمه را پرداخت کرده و بیمه گر
متعهد میباشد ولی نسبت به آینده هیچ مسئولیتی ندارد .
مثلاً اتومبیلی از ابتدای فروردین تا ۲۹ اسفندماه بیمه دارد و ماهیانه ۱۰۰ هزار تومان قسط(حق بیمه) پرداخت میکند. و
از ۳۱ شهریورماه قادر به پرداخت اقساط خود نیست حال در تیرماه خسارتی برایش اتفاق افتاده پس بیمه گر در اینجا
نمی تواند بگوید که خسارت را پرداخت نمی کند چرا که نسبت به گذشته بیمه نامه اعتبار دارد اما نسبت به آینده فسخ
میشود .
۲ -بیمه گر موظف است برای پرداخت خسارت یک ذخیره نگهداری کند و آن حق بیمه هایی است که از مجموع
بیمه گذاران دریافت میکند. پس موظف به ذخیرهایی برای خسارتهای احتمالیاش می باشد .
۳ -مسئله ورشکستگی: این مسئله ممکن است برای هر دو طرف اتفاق بیفتد .اگر بیمه گذار ورشکست شود و بیمه گر هم
حق فسخ نداشته باشد قضیه بسیار بغرنج میشود. پس آثار تدریجی بودن این است که در صورت ورشکستگی، یکی از
طرفین می تواند قرارداد را فسخ نماید. در این حالت مسئله نظارت بر عهده بیمه مرکزی خواهد بود

ویژگی های عقد بیمه نامه _ قسمت دوم

ویژگی های عقد بیمه نامه _ قسمت سوم